De Vertalersgalerij
"Als wij het leven leren aan de hand van de grote literatuur, waar zouden we dan zijn zonder de vertalers die die literatuur voor ons ontsluiten?"
Vertalers zijn bijzondere persoonlijkheden. Enerzijds stralen ze een innemende bescheidenheid uit en stellen ze zich dienstbaar op ten opzichte van de brontekst. Anderzijds dragen ze de grootheid in zich die nodig is om naast de schrijver te kunnen staan in de doeltaal.
Op deze galerij verschijnen de komende weken 22 filmportretten van topvertalers, gemaakt door Stijn van der Loo, ism Deen van der Zaken en Anne Hartog. Van Arthur Langeveld en Babet Mossel tot Kiki Coumans, waaronder een twaalftal laureaten van de Martinus Nijhoff Vertaalprijs. De portretten zijn deels gemaakt in opdracht van het Prins Bernhard Cultuurfonds en verder gerealiseerd met steun van het LIRA Fonds. Ze vormen een eerbetoon aan de vertalers en hun werk. Want vertalers zijn vaak paradijsvogels: van de hartverwarmende Marja Wiebes tot de wonderlijke Hans Boland.
De serie bevat bovendien een nooit eerder gepubliceerd interview met Mani Kummer, de "meestervertaler van één boek," die voor die vertaling de Martinus Nijhoff Vertaalprijs kreeg. In het interview spreekt hij over de kunst van het vertalen en zijn levenslange fascinatie voor Céline.
Wat opvalt aan de vertalers die ik heb mogen bezoeken is dat ze zo innemend zijn, zeker bevlogen, maar ook collegiaal: ze kennen elkaar, gunnen en helpen elkaar. Het belangrijkste is altijd de literatuur zelf. Er is geen vertaler die niet een aantal heel specifieke boeken weet die 'vertaald zouden moeten worden'. Dat zijn verzuchtingen en verlangens die voortkomen uit de literatuur zelf, niet van agenten die menen dat iets zal aanslaan of andere marketingoverwegingen. Het is de liefde voor de literatuur en de wens om die bepaalde teksten te kunnen ontsluiten voor anderen, zodat ook anderen zullen kunnen genieten van die schrijver of die boeken. Dat neemt hen vooral voor mij in, het zijn waarachtige en onderlegde pleitbezorgers van de literatuur zelf.
De Vertalersgalerij
is mede mogelijk gemaakt door
het Lirafonds en
Stichting Boom Boom Heart
De makers
Stijn van der Loo is romanschrijver (Querido), auteur van korte verhalen en componist van liederen en symfonisch werk. Artistiek leider van Stichting Boom Boom Heart. www.stijnvanderloo.com,
Als artistiek leider van Stichting Boom Boom Heart maakt hij al meer dan twintig jaar filmportretten en documentaires over uiteenlopende culturele onderwerpen, in samenwerking met een kleine crew van professionals.
Een bijzonder deel van zijn collectie bestaat uit ruim twintig filmportretten van literaire topvertalers. In het licht van de groeiende aandacht voor de zichtbaarheid van literaire vertalers zijn deze gebundeld op de Vertalersgalerij.
Deen van der Zaken - Camera NSC
Gelouwerd en veelgeprezen cameraman van talloze film- en televisieproducties. www.deenfilm.nl
Anne Hartog - Filmmaker, kunstenaar en editor www.annehartog.com